maandag 23 oktober 2023

Up Helly Aa - ondertitels

Op zondag 22 oktober zond National Geographic TV het programma "Europe from Above" uit, met als beschrijving: "Tijdens deze reis zie je spectaculaire beelden van Groot-BrittanniĆ«. We zien een luchthaven aan het strand op de Buiten-Hebriden, een eiland waar auto’s verboden zijn en een prachtig vuurfestival." Dat is het festival Up Helly Aa dat elk jaar ’s winters in diverse plaatsen op de Shetlandeilanden gehouden wordt. Het volksfeest is een viering van de Noordse cultuur van de eilandbewoners, die afstammelingen van de Vikingen zijn, en is een traditie die in haar huidige vorm uit de jaren 1880 stamt. Het hoofdfestival vindt in Lerwick plaats op de laatste dinsdag van januari en bestaat uit feestelijkheden van een dag lang met optochten van mensen in Vikingkledij en eindigt met de nachtelijke verbranding van een houten Vikingschip. 

Mooi programma! Helaas ging het enigszins mis met de ondertiteling. Verteld werd dat de fakkels gedrenkt waren in "paraffin"' - vertaald als "parafine". Bedoeld was waarschijnlijk "petroleum". En verder: er ging een "galley" in brand - vertaald als "kombuis". Maar in deze context was "galei" meer voor de hand liggend. Immers, een Vikingschip wordt zowel met zeilen als riemen voortbewogen. Hoewel "galei" niet een gebruikelijke aanduiding is voor een Vikingschip. "Kombuis" is echter in ieder geval niet juist.

Ik weet het: het maken van ondertitels bij soms slecht verstaanbare teksten, is bijzonder lastig. Maar in dit geval waren de woorden goed te verstaan.